Sandra Poot

Gooit u ook wel eens een restje koffie bij de planten op kantoor (of misschien zelfs thuis)? En bewaart u uw koffieprut om uw tuin te voeden en slakken te weren? Bij een rondje door de tuinbladen en het internet lijkt koffie het ware zwarte goud voor uw tuin. De bijzondere waarde als meststof en compost- en bodemverbeteraar wordt breed aangeprezen. En niet te vergeten; koffieprut voedt wormen en weert slakken.

Maar wat is er eigenlijk waar van de positieve werking van “koffie” in de tuin?

Koffiedik (of prut of drab) bevat zonder meer veel organische stof en blijkt ook een aardige hoeveelheid magnesium, fosfor, kalium en koper te bevatten en niet te vergeten stikstof; een belangrijke stof voor de groei van planten. So far so good lijkt het!

Maar koffie bevat natuurlijk cafeïne en is een “zurig” drankje. Dat vraagt om nader onderzoek. Het is wel even zoeken, maar dan vind je ook de tegengeluiden over het gebruik van koffieprut, of “coffee grounds” zoals de Engelsen het noemen. Sterker nog, alle positieve effecten die aan koffieprut worden toegeschreven, worden net zo hard weer onderuit gehaald. De belangrijkste reden hiervoor is de werking van de stof cafeïne op planten en dieren. Cafeïne blijkt namelijk een groeiremmende werking te hebben op planten. Vooral jonge (kiem)planten moeten er niks van hebben.

Ook de compostwormen die het belangrijke werk doen in je composthoop, kunnen er schade van ondervinden… Of de zuurtegraad in je bodem door het toedienen van koffieprut wordt beïnvloed, lijkt niet bewezen. Bij het koffiezetten wordt het zuur uit de koffiebonen verdund in het water, waardoor het in de prut wel meevalt. Dat kun je positief of negatief uitleggen. Duidelijk is wel dat je koffieprut beter niet als dikke (mulch)laag moet aanbrengen, want het laat weinig lucht door en werkt verstikkend op het bodemleven. Of hebben we hier nu juist de ultieme werking te pakken; die als onkruidverdelger ?

Tja, wat is nu het antwoord op de vraag of planten koffie lusten? We zouden u hier geen eenduidig antwoord kunnen geven. Het voorzichtig toedienen is in ieder geval aan te bevelen.
Blijft de werking tegen slakken over. Alles wat mogelijk tegen slakken werkt, juichen we als tuinders toe. Dus in dit geval zou ik zeggen, probeer en ervaar! En tot slot; oesterzwammen schijnen goed te gedijen op oude koffieprut. Iemand ervaring mee?

Met een warm en droog voorjaar als van dit jaar, draaien de pompen alweer volop en worden liters water versjouwd om onze jonge aanwas te beregenen. En dan moet de zomer nog beginnen! Dus op zoek naar slimme manieren om de droogte in de moestuin tegen te gaan. Allereerst het gieten zelf. Bij dorst drinken wij water in plaats van het over ons hoofd te gieten. Zo werkt het ook met planten. Gericht water geven dus. Dicht bij de grond en bij de wortels, bespaard werk en water. Een gietkuiltje naast bijvoorbeeld koolplanten werkt ook goed. Geef water bij voorkeur ’s avonds of ’s morgens vroeg, zodat het water niet direct verdampt en in de grond kan trekken. Een tip die niet zo voor de hand ligt, is om te zaaien in een geultje die goed nat is gemaakt, de zaden met droge grond te bedekken en deze bovenlaag niet te beregenen. Door verdamping van het vocht uit de bovenlaag wordt door de capillaire werking (zuigkracht) namelijk het water uit de ondergrond naar boven gehaald, wat vervolgens weer verdampt.

En wellicht bent u bekend met het gezegde: 1x schoffelen is 2x gieten. Door te schoffelen worden de kanaaltjes in de grond verbroken en wordt de stijging van het water als gevolg van de capillaire werking doorbroken. Omdat er minder water naar de oppervlakte komt, blijft de grond dus langer vochtig.

Om een zonnesteek bij de planten te voorkomen is het gebruik van microklimaatdoek soms aan te bevelen. Hieronder blijft het langer vochtig en druppelt condensatievocht weer terug op de grond. Het werkt ook om de grond te behoeden voor verdamping door te mulchen (beschermlaag). Een dode mulchlaag voedt bovendien de bodem en het bodemleven. “Levende” mulch is bijvoorbeeld de aanplant van goudsbloemen tussen planten. Lage bomen of struiken kunnen ook zorgen voor een schaduwwerking en houden bovendien wind tegen die de grond kan uitdrogen. Uiteindelijk is preventie het beste en kunt u proberen het “waterbergend vermogen van de grond” te verhogen. Interessante informatie hierover staat onder andere op de website van Velt .

Tot slot bedenk dat elke dag water geven lang niet altijd nodig is! De plant gaat hierdoor niet op zoek naar water, wortelt ondiep en wordt afhankelijk van uw dagelijkse watergift.

Gelukkig heeft droog warm weer ook voordelen. Het onkruid groeit minder hard, slakken laten zich niet zien, de bodem is lekker warm en het is heerlijk werken in de tuin. 

Heeft u tips voor uw collega-tuinders, dan horen we die graag!

Nog net voor de intelligente lockdown konden op zaterdag 14 maart op de Berkelhof de meeste activiteiten die in het kader van NL Doet gepland waren, nog plaatsvinden. Uiteraard met inachtneming van alle, toen, voorgeschreven richtlijnen.

Een grote klus was het snoeien van de lange heg. Dit werk was uitbesteed aan het Rotterdamse hoveniersbedrijf van Klaas en Kevin Schoevers. Hun medewerkers hebben er een paar dagen hard aan gewerkt. Op de dag van NL Doet hebben ongeveer 15 enthousiaste leden geholpen het gesnoeide materiaal te verhakselen. De tractor en hakselaar van de firma van Etten uit Berkel kon precies om 9 uur beginnen. Tot na 12 uur is er veel werk verzet. De ochtend eindige buiten met een lunch.

Het gesnoeide materiaal bestond voor een deel uit takken die, versnipperd, in de tuinen verwerkt konden worden en voor een ander deel uit snoeisel, zoals de takken van de berberis, met gevaarlijke doorns en dus ongeschikt om in tuinen te gebruiken. In de banden van het wagentje, dat als steiger bij het snoeien was gebruikt, moest de Kiembeheerder eerst de doorns verwijderen, voordat hij ze kon plakken.

Het plan was al het materiaal naar de parkeerplaats te brengen en daar te verwerken, maar het bleek als snel praktischer de hakselaar naar het gesnoeide materiaal te brengen. De goede takken waren toen al versnipperd, en zo konden de nieuwe snippers meteen onder de heg worden gestort. Enkele tientallen meters voor het werk gedaan was, bleef de trekker echter steken in de modder. Een deel van het werk werd daarom later afgemaakt in klein comité.

Ondertussen zijn ook de andere klussen gedaan. De meeste tuinders zal het nog niet opgevallen zijn dat de lampen in De Kiem vervangen zijn, dat de Kiem schoongemaakt is en dat de pluktuin onderhanden genomen is. Ook werd het terras opgeknapt.

Ondanks de onzekere tijden kunnen we terugzien op een geslaagde dag.

Zaterdag 14 maart – met het ontluikende voorjaar voor de deur, pakken we graag met enthousiaste vrijwilligers een aantal klussen aan tijdens NL Doet. Dit keer in het teken van de duurzame verwerking van snoeihout. Een flinke snoeibeurt van een 500 m. lange heg op de erfscheiding van ons complex is nodig om de veiligheid op ons complex te vergroten. We willen het snoeihout duurzaam verwerken middels het verhakselen van het hout. Daarbij geven we ook leden de mogelijkheid om hun snoeihout duurzaam te verwerken. Tegelijk snoeien we de gezamenlijke pluktuin.

Ook het clubhuis heeft weer een onderhoudsbeurt nodig en zijn er wat kleine opknapklusjes zoals het vervangen van lampen. Het omliggende terras en border pakken we ook gelijk aan, zodat we het jaar weer goed kunnen beginnen.

We starten om 8:30 uur en sluiten rond 12:30 uur af met een lunch. Wilt u ons helpen? Heel graag! Meldt u zich dan aan via: https://www.nldoet.nl/klus/onderhoud-groen-0 of terrein@berkelhof.nl.